Ke Kumukanawai o ka Makahiki 1852 = The 1852 Constitution

E ho'opuka hou 'ia ana ma kēia māhele o ka puke pai nā palapala aupuni e ho'omaka ana me nā kumukānāwai o Hawai'i.

Ua kau 'ia ke Kumukānāwai o ka makahiki 1852, he mau kānāwai 'ano hou loa, i ka lā 14 o Iune ma hope o ka ho'ololi nui 'ia 'ana ma waena o nā maka'āinana, nā ali'i, a me ka Mō'ī. 'O ia paha ka ikaika loa o nā kumukānāwai mana lehulehu o ia wā me nā pono pilikino o ke kanaka (Paukū 1-21) a me ka pono koho pāloka no nā kāne a pau (Paukū 78). Ho'opuka 'ia: He Kumukānāwai a me nā Kānāwai o ka Mō'ī Kamehameha III, Honolulu, 1852; a ma ka 'ōlelo Pelekānia: Constitution and Laws of His Majesty Kamehameha III, Honolulu, 1852. Forbes 1869 (III: 34-35), 1868 (III: 34).

HE KUMUKANAWAI A ME NA KANAWAI O KA MOI KAMEHAMEHA III, KE ALII O KO HAWAII PAE AINA, I KAUIA E NA ALII AHAOLELO, A ME KA POEIKOHOIA, ILOKO O KA AHAOLELO O KA MAKAHIKI 1852.

HONOLULU, PAIIA MAMULI O KE KAUOHA O KA POEIKOHOIA. 1852.

HE KUMUKĀNĀWAI A ME NĀ KĀNĀWAI O KA MŌ'Ī KAMEHAMEHA III, KE ALI'I O KO HAWAI'I PAE 'ĀINA, I KAU 'IA E NĀ ALI'I 'AHA'ŌLELO A ME KA PO'E I KOHO 'IA I LOKO O KA 'AHA'ŌLELO O KA MAKAHIKI 1852

HONOLULU, PA'I 'IA MA MULI O KE KAUOHA O KA PO'E I KOHO 'IA 1852

1. KUMUKANAWAI I HAAWIIA E KA MOI KAMEHAMEHA III, KE ALII O KO HAWAII PAE AINA, ME KE KUKA PU A ME KA AE PU O NA 'LII A ME KA POEIKOHOIA E NA MAKAAINANA I AKOAKOA ILOKO O KA AHAOLELO KAU KANAWAI, I KA LA 14 O IUNE, 1852.

O KA OLELO HOAKAKA NO NA PONO E PILI ANA I NA KANAKA A PAU.

PAUKU 1. Ua hana mai ke Akua i na kanaka a pau e noho paa ole a e noho like hoi; a ua haawi mai no hoi oia i mau pono e pili paa loa ia lakou; oia hoi, o ke ola, o ka noho keakea kumu ole ia mai, a me na pono e loaa mai ai a e maluhia io ai ka waiwai.

2. PAUKU 2. E hoomaluia na kanaka a pau i ko lakou hoomana ana ia Iehova, e like me ko lakou manao; aole nae e hanaia malalo iho o keia haawina maikai kekahi hana kolohe a me ke kue i ka maluhia a me ka pono o ke Aupuni.

3. PAUKU 3. E hiki no i na kanaka a pau ke olelo, a ke palapala, a ke hoike wale aku paha, i ko lakou manao no na mea a pau, a na ke Kanawai wale no lakou e hooponopono. Aole loa e kaulia kekahi Kanawai e hoopilikia ana, a e keakea ana paha i ka olelo, a me ke paipalapala.

4. PAUKU 4. E hiki no i na kanaka a pau ke akoakoa malie, me ka hoolako ole i na mea kaua, e kukakuka pu no ko lakou mau pono; e ao aku i ka lakou Poeikohoia; a e nonoi aku i ke Alii, a i ka Ahaolelo o ke Aupuni, e wehe i ko lakou mau pilikia.

5. PAUKU 5. O ka pono o ka palapala kuu kino, no na kanaka a pau ia; aole hoi e laweia aku ua pono nei. Aka, i ka manawa kipi, a kaua paha, i ka Moi wale no ka mana e weheia'i.

1. KUMUKĀNĀWAI I HĀ'AWI 'IA E KA MŌ'Ī KAMEHAMEHA III, KE ALI'I O KO HAWAI'I PAE 'ĀINA, ME KE KŪKĀ PŪ A ME KA 'AE PŪ O NĀ ALI'I A ME KA PO'E I KOHO 'IA E NĀ MAKA'ĀINANA I 'ĀKOAKOA I LOKO O KA 'AHA'ŌLELO...