In lieu of an abstract, here is a brief excerpt of the content:

  • No ka Mahi'ai 'Ana, Māhele 6 'Ōlelo Mua no ka 'Ohina HEN / Agricultural Lore, Part 6 Introduction to the HEN Collection
  • Translated by Mary Kawena Pukui, Holo Ho'opai, Ōiwi Parker Jones, and Keao NeSmith

'O ka Hawaiian Ethnographic Notes (HEN), he 'ohina palapala 'ōlelo Hawai'i ia ma ke Ke'ena Waihona Palapala Kahiko o ka Hale Hō'ike'ike o Kamehameha. He māhele ia 'ohina o ka ho'oilina a Mary Kawena Pukui i waiho mai ai mai kona mau makahiki e hana ana ma ka Hale Hō'ike'ike o Kamehameha. Aia ma ka HEN nā 'ano palapala like 'ole a Mrs. Pukui i 'ohi ai mai nā molekumu he nui e like ho'i me nā nūpepa 'ōlelo Hawai'i, nā puke pai, a me nā pepa a mo'olelo pilikino ('a'ole i maopopo loa ka molekumu o ia mau palapala a pau). 'Oiai ua 'oko'a ke 'ano a me ka molekumu o ia mau palapala, he hō'ike lākou i kā Mrs. Pukui hana nui ma ka 'ohi 'ana, ke kālailai 'ana, a me ka unuhi 'ana no ka pono o nā kānaka 'imi na'auao a hiki loa mai i kēia wā. Na Mrs. Pukui ka nui o nā unuhi ma ka HEN. Na kekahi po'e 'ē a'e, i pa'a 'ole mai ka inoa o ka nui, ke koena o nā unuhi a me nā ho'oponopono 'ana. E mōakāka hou mai paha ka mea nāna i hana ma kēlā palapala kēia palapala i ke kilo 'ana i ke kaila unuhi a lima kākau paha.

Ua nui nā pae unuhi i loko o ka HEN, mai ke kāmua me ka papa helu o nā nīnau a me ka hō'ulu'ulu mana'o i nā unuhi no'eau i ho'opa'a maiau 'ia. I loko o ia 'ohina e 'ike 'ia ai ka ulu 'ana o ka mākaukau o Mrs. Pukui, mai ka hana a ke kaikamahine 'ōpiopio a hiki i ka loea launa 'ole o ka wahine o'o. Ua 'ohi 'ia ka HEN i waihona no Mrs. Pukui pono'ī iho nō, a no ka nui po'e e noi mai ana i kona kōkua. No laila, e ho'omaopopo ke kanaka noi'i ē he māhele wale nō ia mau unuhi o ka 'ike a Mrs. Pukui i 'ohi ai. Ua nui ho'i ka 'ike i koe i mālama 'ia i ka waihona no'ono'o o Mrs. Pukui āna i ho'opa'a 'ole iho ai ma luna o ka pepa.

Ma kekahi 'ano, he mea kōkua ka HEN iā Mrs. Pukui i maopopo a mōakāka hou mai ai nā kumuhana like 'ole, 'oiai ua pa'a mua iā ia ka 'ōlelo a me nā kuluma o ka po'e Hawai'i. No ia 'ike i pa'a mua iā ia, 'a'ole 'o ia i ho'okomo mau i nā wehewehe 'ana a me nā unuhi piha pono e ma'alahi hou mai ai ka heluhelu 'ana o ka po'e 'ike 'ole. No laila, e ho'ohana 'ia ka HEN i ke'ehi mua a puka komo paha i loko o nā waihona palapala molekumu 'ē a'e he nui.

Na Kawena Pukui ka nui o nā unuhi ma kēia māhele o nei puke pai. E like me nā hana ho'opuka puke ma'amau, ua ho'oponopono iki 'ia kekahi o nā unuhi 'ōlelo Pelekānia. ('A'ole i hō'ike 'ia ma 'ane'i nā mea i ho'oponopono 'ia.) No ka palapala i unuhi hapa 'ia e Mrs. Pukui, ua hana 'ia he unuhi hou loa na kekahi o nā laekahi 'ōlelo o Ka Ho'oilina i hō'ike 'ia ka inoa. No ke kilo a noi'i hou 'ana aku, ua noa ka HEN- he 'ane'ane nō e piha 8,000 'ao'ao - i nā po'e a pau ma nā hola e hāmama ai ke Ke'ena Waihona Palapala Kahiko o ka Hale Hō'ike'ike o Kamehameha. [End Page 2]

[End Page...

pdf