In lieu of an abstract, here is a brief excerpt of the content:

  • Ka Mo'olelo o Kahahana, ka Hopena / The Story of Kahahana, Conclusion
  • Samuel Manaiakalani Kamakau
    Translated by Kekoa Harman and Pele Suganuma

E ho'opuka hou 'ia ana ma kēia māhele o ka puke pai nā mo'oka'ao, nā mele, a me nā mo'olelo like 'ole o nā Palapala Ho'oilina Hawai'i. 'O kēia ka māhele 'elua a me ka hope o ka mo'olelo o Kahahana i ho'omau 'ia me nā kuhia kikokikona mai ka pukana mua o nēia puke pai.

'O "Ka Mo'olelo o Kahahana" he mo'olelo no Kahahana, kekahi o nā mō'ī hope o O'ahu. Ua nui ka 'ike ma kēia mo'olelo i loa'a 'ole ma kekahi wahi. Na Samuel M. Kamakau, he lae'ula i nā mo'olelo Hawai'i, i kākau, a he māhele ia mo'olelo o ka pūka'ina mo'olelo no Kamehameha I ma Ka Nūpepa Kū'oko'a. Aia ma kēia pukana o ka puke pai ka mo'olelo i pa'i 'ia ma ka 'ao'ao mua o ia nūpepa ma nā lā 23 a 30 o Malaki, a me ka lā 6 o 'Apelila, 1867. Mo'okini 36-37; Chapin 78-80; Forbes 2440 (III: 296-298). Na Dorothy Barrère, Martha Beckwith, Caroline Curtis, Mary Kawena Pukui, Emma Taylor, Thomas Thrum, Lahilahi Webb, a me John Wise ka unuhi 'ōlelo Pelekānia ma ke kolamu 'ekolu, mai loko mai ia o Ruling Chiefs of Hawai'i, Revised Edition, Honolulu, 1992, a ho'ohana 'ia ho'i me ka 'ae 'olu'olu mai a ka mea nona ke kuleana kope, a Nā Kula 'o Kamehameha.

29. KA MOOLELO O KAMEHAMEHA I. NA S. M. KAMAKAU. HELU 20. KA MOOOLELO O KAHAHANA.

I ka halawai ana nae o Kahahana me Kahekili, he nui loa ko laua aloha kekahi i kekahi, aka, he aloha hookamani paha ko Kahekili ia Kahahana, no ka mea, ua kuko nui o Kahekili ia o Oahu a me Molokai no ka nui loa o na aina momona, a he nui hoi na loko i-a a me na kuapa, o na wai puna me na loi kalo; a ua piha loa ka mokupuni o Oahu i ka momona, a ua ane kokoke like pu ka mokupuni o Molokai, nolaila, ua kikoo ia hoi na maka o Kahekili e ka hia-a a me na kuko ino. Nonoi mai la no hoi o Kahekili ia Halawa, oia kona aina o Molokai, a haawi no o Kahahana ia Halawa. He ahupuaa nui o Halawa, aia ma ka Hikina Akau o Molokai, a hui pu me Wailau, ma ka aoao akau o ia mokupuni no. Ninau mai o Kahekili ia Kahahana, "Pehea la kuu kauoha ia oe no ko'u mau aina ma o Oahu?" Pane mai hoi o Kahahana, "Aohe e loaa, ua paa i ke kahuna nui ia Kaopulupulu, aole e loaa a Kualoa a me ka palaoa pae." Olelo aku o Kahekili, "Kupanaha! Kupanaha! maoli no o Kaopulupulu. Ua haawi mai no o Kaopulupulu i ke Aupuni o Oahu ia'u, aka, no kuu nana aku ia oe i ke keiki a ko'u kaikuahine, a o oe na'u no hoi i hanai, nolaila, aole au i lawe i ke aupuni no'u ma kana haawi ana mai- a oia no ke kipi o ke aupuni, a he kaili aupuni ia." O keia mau olelo a Kahekili, he mau olelo akamai na Kaleopuupuu, i ao aku ia Kahekili, he mau olelo wea, a he mau olelo kaakumuhaka he mau olelo imihala, i komo ka huhu ia Kahahana, a pepehi aku oia ia Kaopulupulu a make, no ka mea, ua koi o Kahekili e kaua ia Molokai a me o Oahu, a ua hoole ia e Kaleopuupuu, aohe e lilo o Oahu a me Molokai, ua paa ia Kaopulupulu, a oia no hoi ke kahuna i oi aku o ka mana; a ina kakou e kii aku e kaua, alaila, e lilo pu ana ke aupuni o Maui nei ia Kahahana, oiai e ola ana no o Kaopulupulu. A penei...

pdf