Quodlibet IV

QUAESTIO 22

349 QUAESTIO 21 animam, intellectus autem ut est in imaginativa. Alia enim non est differentia inter singulare ut est obiectum sensus et intellectus, secun320 Zucc. 202va dum quod determinat COMMENTATOR super IIIum D e a n i m a .| QUAESTIO 22 UTRUM MORALES VIRTUTES SINT IN VOLUNTATE Sequitur de pertinentibus ad voluntatem, ut de eius habitibus. De quibus quaerebantur duo: unum in comparatione ad eorum subiectum; secundo aliud in comparatione eorum inter se; tertio quaedam alia in 5 comparatione ad status diversos. Primum erat utrum morales virtutes sint in voluntate; secundum si iidem habitus sint virtutes, dona, beatiD 85rb tudines | et fructus. Circa primum arguitur quod non, quia moderant passiones, ergo debent esse in potentia illa in qua sunt passiones. Passiones autem sunt 10 non in voluntate, sed in irascibili parte et concupiscibili, secundum PHILOSOPHUM VIIo P h y s i c o r u m . Ergo etc. A 106va Contra: | Virtutes non sunt nisi rationalis, quoniam in omnino irrationali ut in bruto non habent | esse; quod autem est in aliquo non V 69rb inest ei nisi secundum id eius in quo est. In eo ergo quod est rationale 15 per essentiam debent virtutes morales esse per essentiam et in eo quod H 127rb est rationale per | participationem debent esse per participationem. ABCDHPV 319 ut] scr.ant. intellectus V | enim] autem A | est2] om. D | 320 est] sup. lin. al. man. P | 2 Utrum…voluntate] Cf. infra, lin. 6-7. | 3 Sequitur] Sequuntur P| de2] ad C | 4 in] de A | 6 morales] reales P(sed morales i. m.)V | 7 sint1] sunt ABD | secundum…habitus] sic Deus idem hoc V | si] hic P | iidem] idem BD | sint2] sit A | 9 arguitur] arguebatur V | 10 in potentia] om. PV| 11 secundum] probaret add. sed del. B | 12 Physicorum] Ethicorum PV | 13 rationalis] rationabilis D | 14 irrationali] irrationabili sed corr. C | quod] quid(?) sed corr. D | 15 id] scr. sed modum sup. lin. al. man. B illud V | 16 quod] in quo A | 17 debent…participationem] om. (hom.) C(i. m. al. man.)P 319 Alia…320 intellectus] Cf. AVERR., In III De an., comm. 9 (ed. F. S. CRAWFORD, p. 422, 47-50). | 2 Utrum…voluntate] Cf. HENR. DE GAND., Quaest. ord. (Summa), art. 2, q. 1; ID., Quodl. I, q. 16; THOMAS DE AQ., Summa theol., Ia IIae, q. 56, a. 4 & 6; Ibid., q. 58, a. 2; ID., De virtutibus, q. 1, a. 5 & 8; ID., Sent., III, d. 33, q. 2, a. 4, qula 2 | 10 Passiones…11 concupiscibili] Cf. forte ARIST., Phys., VII, c. 3 (Transl. Vetus, ed. F. BOSSIER-J. BRAMS, pp. 266,1 267 ,7; 246b 28-247a 28); cf. etiam ID., Eth. Nic., III, c. 3-4 (Transl. Grosseteste, ed. R. A. GAUTHIER, p. 413, 7-414, 19; 1111a 22 - b 26). 350 QUODLIBET IV Cum ergo irascibile et concupiscibile non sunt secundum PHILOSOPHUM rationalia nisi per participationem, ergo morales virtutes in ipsis non habent esse nisi per participationem. In alio ergo habent esse, 20 Bad. 138rP quod non est nisi in voluntate.| In quaestione ista est opinio ALIQUORUM quod morales virtutes de quibus specialiter erat proposita quaestio non sunt in voluntate sed in parte sensitiva, irascibili et concupiscibili. Quod primo confirmant 25 auctoritate PHILOSOPHI, qui in fine Ii E t h i c o r u m dividit rationem habens principaliter et participatione, dicens quod «secundum hanc differentiam determinatur virtus; dicimus enim has quidem intellectuales, has vero morales». In principio autem VIi determinat quod intellectuales sunt in B 141vb rationali principaliter. Ergo relinquitur quod morales sunt in irrationali.| 30 Dicti etiam sui assignant rationem, quoniam virtus moralis potentiae necessaria est, ut ipsam ordinet in bonum et inclinet, et sic per ipsam actus proprii complementum acquirit et eam perficit secundum virtutis moralis definitionem, qua dicit PHILOSOPHUS quod «virtus est quae ABCDHPV 18 et concupiscibile] om. PV | 19 rationalia] rationabilia DPV | per] om. PV| ergo…participationem] om. (hom.) PV | 25 confirmant] confirmavit D | 26 Ii] IIi C | Ethicorum] Metaphysicae PV | 27 dicens] coni: dicit ABCDHPV | 28 enim] om. A | has1] hac V | vero] om. A | 29 In] sup. lin. al. man. B | intellectuales] intellectua sed corr. sup. lin. al. man. P | 30 relinquitur] requiritur sed corr. sup. lin. A | irrationali] irascibili PV | 31 sui] om. P | moralis] morali sed corr. sup. lin. al. man. P | 32 ipsam1] ipsum A | per] sup. lin. al. man. P | ipsam2] ipsum A primam PV | 33 complementum acquirit] inv. A | 34 definitionem] definitio sed corr. al. man. P | quae] qua(?) D...