Dans in België 1890-1940

Inhoud

Inhoud Woord van dank 1 Inleiding 3 Deel I Dans als kunst 1890-1920 13 HOOFDSTUK 1 Wie is er bang voor de danseres? Dans en verbeelding in het fin de siècle 17 Nimfen, boerenmeisjes en vissersdochters 18 De danseres als femme fatale 22 Wagner en de dans 27 Loïe Fuller en het ‘ultieme gedicht’ 32 Een goddelijk medium 35 Het sensuele ornament 39 Besluit 42 HOOFDSTUK 2 Natuurlijke discipline De ‘vrije’ solodans en de danspedagogie 45 Bloemen voor Isadora 45 Naar een volwaardige kunst 49 In/uit evenwicht 51 Het Griekse voorbeeld 56 De stille taal 61 ‘Natuurlijke’ danspedagogie 65 Feministe of ‘antiek genie’? 68 Het laboratorium van het lichaam 71 Besluit 75 VI HOOFDSTUK 3 Geraffineerde verleiding De Ballets Russes en de herwaardering van het ballet 79 De Russisch-oriëntaalse mode 80 ‘Le ballet règne’ 83 Ballet als ‘heilige kunst’ 88 ‘Zijn dans betekent niets’ 91 De reis van Félyne Verbist 95 Een ballerina als Belgische ambassadrice 100 Besluit 102 Deel II Tegenbeelden 1921-1929 107 HOOFDSTUK 4 ‘Een opera zonder ballet is onmogelijk’ Nieuwe wegen voor het ballet in Antwerpen en Brussel 111 Een nieuw ballet voor Antwerpen 112 Een internationaal repertorium 116 Pleitbezorgers buiten de opera 120 ‘Godsdienstige’ dans in de opera 124 Een breed draagvlak voor dans in Brussel 130 Autonomie op papier 133 Wat met geletterde en muzikale danseressen? 136 Besluit 138 HOOFDSTUK 5 Het eeuwige duel Bevrijding en beheersing in de kunstdans buiten het ballet 143 ‘Noblesse oubliée’ 145 Dansopleiding in Antwerpen 152 Dansers op rondreis 157 De voorstelling van het leven 164 De wildernis in eigen hart 168 Besluit 174 VII HOOFDSTUK 6 ‘Een staat van zuiverheid’ Dans en modernisme in de jaren twintig 181 Noli me tangere? 183 Vorm of vrouw 190 Dansen van angst en pijn 198 De louterende dans 204 Géén tijd van ‘caricaturale menschjes’ 209 Besluit 214 Deel III De dans van de gemeenschap 1930-1940 217 HOOFDSTUK 7 ‘Het onuitdrukbare uitdrukken’ Werelds of onwerelds engagement in de theaterdans 221 Ballet tussen routine en spiritualiteit 223 Nieuwe uitdagingen voor een oud genre 227 Voorbij het visioen 231 Koloniseren zonder tanks 235 Solodans als sublimatie 241 Het wassenbeeldenmuseum 249 Vechters en filosofen 254 Besluit 259 HOOFDSTUK 8 Kunst voor de massa? Dans buiten de traditionele theaters 263 Het Duitse voorbeeld 264 Het lichaam in de ruimte 269 Op zoek naar een podium 272 Profilering in de zuilen 277 De utopie van de ‘lekendans’ 281 VIII Bewegingskoor als politiek instrument 285 Verspreiding van een genre? 292 Van innerlijke schoonheid naar uiterlijke vorm 297 Dans en nationale identiteit 302 Besluit 309 Balans 315 Lichaamskunst 315 Institutionalisering en verzelfstandiging 319 Tegenbeelden 322 Ambities en kansen 324 Perspectieven 326 Bibliografie 331 Illustratieverantwoording 347 Persoonsregister 349 ...