Nā Nūpepa o ka Makahiki 1834, Māhele 6 = The 1834 Newspapers, Part 6

E ho'opuka li'ili'i hou 'ia ana ma kēia māhele o ka puke pai nā nūpepa Hawai'i a pau ma ke ka'ina i pa'i mua 'ia ai. E ho'omau ana ma lalo iho nei me ka nūpepa Hawai'i o ka makahiki 1834 'o Ka Lama Hawai'i. Ua pa'i mua 'ia ma Lahaina Luna, Maui, na nā haumāna o Ke Kulanui o Hawai'i ma Lahaina Luna a me nā kula 'ē a'e a nā mikionali Kalawina. 'O Lorrin Andrews ka luna ho'oponopono. Na nā kumu a me nā haumāna o ke Kulanui i kākau; 'a'ole na'e i palapala 'ia ko lākou mau inoa pākahi. Forbes 901 (II:75-77); Mo'okini 24; Chapin 63-64.

Ua pa'i 'ia ma lalo iho nei ka pukana o Ka Lama Hawai'i o ka lā 21 o Malaki, 1834, nona nā 'ao'ao he 'ehā: ho'okahi 'atikala a ki'i o ka 'ao'ao 'ekahi; 'elima 'atikala o ka 'ao'ao 'elua; ua hakahaka ka 'ao'ao 'ekolu; a 'ehā 'atikala o ka 'ao'ao 'ehā. Na Alonzo Chapin a me kāna wahine 'o Mary Ann Tenney Chapin i ho'omākaukau i ke ki'i.

'O kēia 'atikala ka lima o ka pūka'ina e wehewehe ana i ko Hawai'i nei no nā holoholona 'āina 'ē.

1. KA LAMA HAWAII. HE MEA IA E HOOLAHA IKE, A HE MEA HOI E PONO AI KE KULANUI.

I naaupo ka uhane, aole ia he maikai.

NA SOLOMONA

Makahiki 1. MAUI LAHAINALUNA MARAKI 21. 1834. Helu 6.

1. KA LAMA HAWAI'I HE MEA IA E HO'OLAHA 'IKE, A HE MEA HO'I E PONO AI KE KULANUI

I na'aupō ka 'uhane, 'a'ole ia he maika'i ¹

NA SOLOMONA

Makahiki 1 MAUI, LAHAINA LUNA
MALAKI 21, 1834 Helu 6

'ĒLEKA (ELK)

NO KA ELEKA.

Ua like kekahi ano o ka Eleka me ko ka dia.

2. Ua nui na ano o na dia, okoa kahi, okoa kahi. O ka Eleka ka mea nui loa o na dia a pau. Ua kiekie a ua loloa ke kino, pokole ko ka lio.

3. He ano e ka helehelena o ka Eleka. No ka loihi loa o kona mau wawae, ua like ia me ka mea e hele ana ma ke kukuluaeo, ua pokole kona huelo, ua manoanoa ka ai, a ua like ka loa me ka loa o ke poo. Ua loihi loa kona lehelehe luna, a ua palahalaha, ua lewa loa ilalo. He nui loa kona mau pepeiaohao, a ua manamana loa me he lima la.

4. Ua ahinahina eleele ka Eleka, ua loloa kona huluhulu, a ma ka ai ua loihi loa, a ua paa pu, a ua oolea.

5. He ilio kolohe ole ka Eleka, aole huhu iki[.] He ilio nui no, aka, no kona makau wale, e holo no ia, ke ike mai ke kanaka, a he ilio uuku paha.

6. Ma na ululaau ma Amerika akau kahi i ike nui ia ka Eleka, ua ikea no hoi ma ka akau o Europa.

7. O na lalalaau, a me ka nahelehele a me ka mauu, a me na mea uliuli, oia no kana mea ai. O kona lehelehe nui ka mea e lawelawe ai, a no ka loihi o kona mau wawae, e hiki no ia e lalau i ka ai, ma kahi kiekie. Ina elua anana, hiki no.

8. He mea lokomaikai, a he mea kolohe ole, ka Eleka, aka, ina i hoopaaia, aole oluolu.

NO KA 'Ēleka

Ua like kekahi 'ano o ka 'Ēleka me ko ke kia.

2. Ua nui nā 'ano o nā kia, 'oko'a kahi, 'oko'a kahi. 'O ka 'Ēleka ka mea nui loa o nā kia a pau. Ua ki'eki'e a ua loloa ke kino, pōkole ko ka lio.

3. He 'ano 'ē ka helehelena o ka 'Ēleka. No ka...